آلت تناسلی مردانه یکی از ساختمانهای خارجی از سیستم تولید مثل در جنس نر است.
آلت تناسلی ۳ قسمت دارد: ریشه(بن) ، که چسبیده به دیواره شکم است، بدنه یا
محور، و سر آلت ، که انتهای آن مخروطی شکل است (سر). مدخل پیش آب راه ،
لوله ای که منی و ادرار را منتقل میکند ، در نوک سر آلت قرار دارد. بدنه
آلت استوانه ای شکل است و از ۳ لوله حفره ای تشکیل شده است. این حفره ها از
بافت مخصوص اسفنجی شکل قابل راست شدن (شق )تشکیل شده است. این بافت تشکیل
شده از هزاران غار بزرگ که با خون پر شده وقتی که مرد از نظر جنسی تحریک می
شود. وقتی که آلت از خون پر میشود ، آن سفت و راست میشود، که اجازه به
نفوذ در خلال تماس جنسی میدهد. پوست آلت شل و کشدار است تا بتواند خود را
همسان با اندازه آلت در زمان یک سیخ شدن کند.
منی ، که حاوی اسپرم
( سلول های تولید مثل مردانه) است، از ته آلت بیرون رانده میشود وقتی که
مرد به اوج جنسی (ارگاسم) میرسد. اختلالات آلت میتواند تاثیر بر عمل جنسی و
زایایی مرد بگذارد.
چه اختلالاتی تاثیر بر آلت میگذارند؟
نعوظ دائم Priapism
بیماری Peyronie” s
التهاب پوست سر آلت Balanitis
فیموز و پارا فیموز Phimosis and paraphimosis
آلت تناسلی کوچک
انحراف آلت تناسلی
فقدان نعوظ کامل
سرطان آلت تناسلی
بدنه آلت
استوانه ای شکل است و از ۳ لوله حفره ای تشکیل شده است. این حفره ها از
بافت مخصوص اسفنجی شکل قابل راست شدن (شق )تشکیل شده است. این بافت تشکیل
شده از هزاران غار بزرگ که با خون پر شده وقتی که مرد از نظر جنسی تحریک می
شود. وقتی که آلت از خون پر میشود ، سبب سفت و راست شدن آلت تناسلی میشود،
که اجازه نفوذ در خلال تماس جنسی را به آن میدهد. پوست آلت شل و کشدار است
تا بتواند خود را همسان با اندازه آلت در زمان یک سیخ شدن کند.
منی ، که حاوی اسپرم( سلول های تولید مثل مردانه) است، وقتی که مرد به اوج
جنسی (ارگاسم) میرسد از ته آلت تناسلی بیرون رانده میشود. اختلالات آلت
میتواند تاثیر بر عمل جنسی و زایایی مرد بگذارد.
چه اختلالاتی تاثیر بر آلت میگذارند؟
برخی از اختلالاتی که تاثیر بر آلت تناسلی میگذارند عبارتند از:
نعوظ دائم Priapism
Priapism یک بیماری مزمن است ، که در آن آلت تناسلی اغلب به صورت دردناکی
به مدت چندین ساعت تا چندین روز به صورت سیخ شده باقی می ماند. سیخ شدن در
نعوظ دائم در ارتباط با فعالیت جنسی نیست و به وسیله اوج لذت جنسی بر طرف
نمیشود. علل شایع نعوظ دائم عبارتند از:
- سوءمصرف الکل یا مواد مخدر( بخصوص کوکائین)
استفاده از اقدامات بهداشتی مناسب میتواند کمک به پیشگیری از بالینیت در آینده کند. بعلاوه، مهم است که از صابون های قوی یا مواد شیمیایی، بخصوص آنهایی که شناخته شده هستند که موجب واکنش پوستی میگردند استفاده نکنید.
فیموز و پارا فیموز Phimosis and paraphimosis
فیموز وضعیتی است که در آن پوست ختنه گاه آلت آنقدر تنگ است که به عقب بر
نمیگردد( دور کردن از سر آلت) که سر آلت نمایان شود. پارا فیموز زمانی
اتفاق می افتد که پوست ختنه گاه، که یکبار به عقب کشیده شده، را نتوان به
محل اصلی آن باز گرداند.
فیموز ، اغلب در بچه ها دیده میشود، ممکن است
در زمان تولد وجود داشته باشد. آن همچنین میتواند به وسیله یک عفونت ، یا
به وسیله بافت پیوندی که در نتیجه یک التهاب یا التهاب مزمن شکل میگیرد
ایجاد میگردد. دیگر علت فیموز بالینیت است، که منجر به جای زخم و تنگی پوست
ختنه گاه میشود. توجه بی درنگ پزشکی لازم است اگر وضعیت موجب مشکل شدن یا
غیر ممکن شدن ادرار کردن شود.
پارا فیموز یک اورژانس پزشکی است که در
صورتی که درمان نشود میتواند منجر به عوارض وخیم شود. پارا فیموز ممکن است
بعد از یک نغوظ یا فعالیت جنسی(در افراد ختنه نشده) ، یا در نتیجه صدمه به
سر آلت ایجاد شود. با پارا فیموز، پوست ختنه گاه پشت لبه سر آلت تناسلی گیر
می افتد. اگر این وضعیت طولانی شود، موجب درد و تورم شده، و جریان خون را
به آلت مختل میکند. در نهایت ، کمبود جریان خون می تواند منجر به مرگ
بافت(گانگرین) ، شده و قطع آلت لازم باشد.
درمان فیموز ممکن است شامل
کشیدن ملایم پوست ختنه گاه به مرور زمان باشد.اغلب اوقات، میتوان با مالیدن
دارو و روغن به آلت پوست ختنه گاه را سست کرد. ختنه (برداشتن پوست ختنه
گاه به وسیله جراحی)، اغلب برای درمان فیموز استفاده میگردد. شیوه دیگر
جراحی، موسوم به Preputioplasty ، که در آن پوست ختنه گاه از سر آلت جدا می
شود. در این شیوه پوست ختنه گاه باقی گذاشته میشود و صدمه کمتری نسبت به
ختنه دارد.
درمان پارا فیموز تمرکز بر کاهش ورم سر آلت و پوست ختنه گاه
دارد. گذاشتن یخ ممکن است کمک به کاهش ورم، در همان حالی که با فشار به سر
آلت خون و مایع را به بیرون میرانیم. اگر این اقدامات در کاهش ورم و
بازگشت پوست ختنه گاه به وضعیت طبیعی مفید واقع نشد، تزریق دارو برای کمک
به تخلیه آلت تناسلی ممکن است لازم باشد. در موارد وخیم، یک جراح برای رها
سازی ممکن است بریدگی های کوچکی بر پوست ختنه گاه ایجاد کند. ختنه همچنین
به عنوان یک درمان برای پارافیموز ممکن است استفاده شود.
آلت تناسلی کوچک یا میکروپنیس
این حالتی است که آلت گرچه مشکل طبیعی دارد اما کوچکتر از حد طبیعی و استاندارد است. اندازه های آلت های تناسلی و اشکال آنها در بین مردها مختلف می باشند. پژوهش های مختلف نشان می دهد که تقریبا یک آلت تناسلی مرد در حالت نعوظ بین 13 الی 15 سانتی متر می باشد ولی اندازه نرمال آن بین 22-9 سانتی متر در حالت نعوظ و 6 الی 11 سانتی متر در حالت خوابیده می باشد.هر چند سرما و خستگی به صورت موقت می تواند اندازه آلت تناسلی را کوچک کند. اندازه گیری از سمت بالای آلت تناسلی چسبیده به بدن و به طرف خارج تا سر آلت تناسلی - زمانی که در حال نعوظ می باشد - انجام می شود. تفاوت ها در اندازه بین آلت های تناسلی مختلف زمانی که آنها در حالت نعوظ نمی باشند بسیارمی باشد. این تفاوت ها در زمانی که آلت های تناسلی در حالت نعوظ می شوند کمتر می شوند. آلت های تناسلی کوچک در زمان نعوظ بیشتر رشد می کنند و آلت های تناسلی بزرگ تر در حالت نعوظ کمتر رشد می کنند. بطور کلی اندازه آلت تناسلی تأثیری در کیفیت رابطه جنسی ندارد. میکروپنیس یک اختلال ژنتیکی و هورمونی است که طول آلت تناسلی در حالت نعوظ کمتر از 1/3 سانتی متر باشد.
انحراف آلت تناسلی
آلت تناسلی کج حالتی است که آلت در حالت نعوظ از خط مرکزی منحرف شده البته بیشتر مردها دارای یک آلت تناسلی خم شده به یک طرف می باشند.
در بسیاری از موارد آن اگر انحراف منجر به مشکل در روند طبیعی مقاربت نشود نیاز به هیچگونه درمانی ندارد. درمان وقتی لازم است که موقع مقاربت مشکلی وجود داشته باشد و سبب درد در طرفین و یا نزدیکی فقط در یک وضعیت خاص شود و یا انحراف بیشتر از 45 درجه باشد. بطور کلی انحراف آلت در حد 30 درجه به طرفین و 45 درجه به خلف معمولا مشکلی ایجاد نمی کند .انحراف بیشتر از آن را می توان با عمل جراحی اصلاح کرد. در مورد درمان انحراف آلت، با وجودی که امروزه درمانهای دارویی متعددی برای درمان بیماری پیرونی (که منجر به انحراف تدریجی آلت میشود) وجود دارد متاسفانه درمانهای دارویی مشخصی برای درمان انحراف مادرزادی آلت پیشنهاد نشده است. اما خبر خوب اینکه روش جراحی خوب و نسبتا بی خطری برای درمان این مسئله وجود دارد که Corporeal Plication نام دارد. در این روش با ایجاد بخیه های طولی "چین دار" روی سپیدلایه (غشاء پوشاننده آلت) سعی میکنند در حالت نعوظ مصنوعی (با تزریق دارو در آلت) خمیدگی آلت را اصلاح کنند. در این روش با استفاده از نخ نایلون 0-2 در قسمت محدب خمیدگی آلت آنقدر فشار می آورند تا خمیدگی به حداقل ممکن برسد. در یک مطالعه در دانشکده دفاع ملی تایوان بر روی 106 بیماری که از 1992 تا 2002 میلادی تحت این عمل قرار گرفتند مشخص شد طی پیگیری 5 ساله در حدود 91 درصد از افراد انحراف آلت بطور کامل اصلاح شد و در 9 درصد بقیه نیز میزان انحراف آلت به کمتر از 15 درجه تخفیف یافته بود. خوشبختانه بجز یک نفر هیچیک از آنها دچار اختلالات عصبی- عروقی و اختلال نعوظ نشده بود. مهمترین عارضه فرعی کوچک شدن اندک آلت (38 درصد) و احساس سفتی گره بخیه زیر پوست (51 درصد از موارد) بوده است. تنها کمتر از 5 درصد موارد از نتیجه عمل ناراضی بوده اند. بدین ترتیب می بینید که با توجه به مزایا و احساس فوق العاده فرد و همسرش بعد از عمل و عوارض فرعی قابل گذشت انجام عمل جراحی یکی از مناسب ترین راههای درمان این مسئله است.
فقدان نعوظ کامل
عدم نعوظ به همراه زود انزالی شایعترین اختلال جنسی در مردان می باشد که منجر به عدم رضایت جنسی در مردان می شود.
نوع زاویه ای که آلت با بدن در هنگام نعوظ ایجاد می کند در افراد مختلف متفاوت است و به عوامل مختلفی از جمله سن و اندازه آلت بستگی دارد. برای نمونه هر چه سن بالاتر رود زاویه آن هم پائین تر است (یعنی نعوظ وجود دارد اما ولی همچنان کلاهک آلت رو به پائین خم شده می ماند) یا هر چه آلت دراز تر و کلفت تر باشه (و در نتیجه سنگین تر) طبیعتا برای ماهیچه های این منطقه هم سختتر می شود که آن را در زاویه بالا تری نگاه دارند.
منظور از مشکل نعوظ هنگامی است که اندام تناسلی به اندازه کافی سفت و راست نشود و یا مرد نتواند نعوظ خود را در مدتی که وی میل جنسی دارد، نگاه دارد. علت این مشکل می تواند عوامل جسمی (مثل دیابت، بیماریهای قلبی – عروقی، بیماریهای عصبی، اختلالات هورومونی مثل کم کاری تیروئید و یا افزایش پرولاکتین، بیماریهای کلیوی و کبدی، نوشیدن الکل زیاد، مصرف دارهای ضدافسردگی، مصرف کوکائین و یا مت آمفتامین، استفاده از داروهایی مثل آنتی هیستامین و بنزودیازپین، چاقی و ...) و یا روانشناسی (استرس و نگرانی های محیط کار، ترس از کیفیت رابطه جنسی، مشکلات زناشویی، احساس گناه، سوءاستفاده جنسی و ...) باشد. گذشته از اینکه علت این مشکل چه باشد، غالبا ً درمان آن آسان است.
سرطان آلت تناسلی
یک شکل نادر سرطان، سرطان آلت تناسلی وقتی اتفاق می افتد که
سلول های غیر طبیعی در آلت تناسلی تقسیم و رشد غیر قابل کنترلی دارند اتفاق
می افتد. اغلب تومورهای خوش خیم (غیر سرطانی) ممکن است پیشرفت کرده و
سرطانی شوند.
علت دقیق سرطان آلت تناسلی شناخته شده نیست، ولی
عوامل خطر معینی برای بیماری وجود دارد. یک عامل خطر هر چیزی است که شانس
فرد را برای بیماری زیاد میکند . عوامل خطر برای سرطان آلت تناسلی ممکن است
شامل موارد زیر باشد:
- ختنه. مردانی که در زمان تولد ختنه نشوند شانس بیشتری برای گرفتن سرطان آلت تناسلی دارند.
- عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی(HPV= Human Papilloma Virus)
HPV گروهی از بیش از ۷۰ نوع از ویروس ها هستند که موجب
زگیل(papillomas) میشوند. اغلب گونه های HPV میتوانند دستگاه تولید مثل و
ناحیه مقعد را در گیر کنند. این گونه های HPVs از فردی به فرد دیگر در زمان
تماس جنسی انتقال می یابد.
- سیگار کشیدن. سیگار کشیدن بدن را در معرض مواد شیمیایی سرطان زای زیادی قرار می دهد که فراتر از ریه تاثیر میگذارد.
- Smegma ترشحات روغنی میتواند در زیر پوست ختنه گاه تجمع یابد. نتیجه یک
ماده سفت، بدبو موسوم به Smegma است. آلت زمانی که کاملا تمیز نشود، وجود
Smegma میتواند علت تحریک و التهاب باشد.
- فیموز. این وضعیتی است که در آن پوست ختنه گاه تنگ شده و مشکل میتوان آنرا به عقب کشید.
- درمان پسوریازیس. بیماری پوستی پسوریازیس برخی اوقات با ترکیبی از داروها و در معرض نور فرابنفش درمان می شوند.
- سن. اغلب موارد سرطان آلت تناسلی در مردان بالای ۵۰ سال اتفاق می افتد.
نشانه های سرطان آلت تناسلی شامل گوشت زیادی یا زخم های روی آلت است،
ترشحات غیر طبیعی از آلت تناسلی و خونریزی نیز از آن جمله است. جراحی برای
برداشتن سرطان شایعترین درمان سرطان آلت تناسلی است. پزشک ممکن است از روش
های جراحی زیر برای خلاصی از سرطان استفاده کند:
- برداشتن موضعی وسیع. برداشتن بافت سرطانی و مقداری از بافت طبیعی در اطراف آن.
- جراحی میکروسکوپی. جراحی است که در آن سرطان همراه با مقدار بسیار
ناچیزی تا آنجا که ممکن است از بافت طبیعی برداشته میشود. در خلال این
جراحی، دکتر از میکروسکوپی برای نگاه کردن به محوطه سرطانی برای اینکه
مطمئن شود بافت سرطانی برداشته شده استفاده میکند.
- جراحی لیزر. از پرتو های باریک نور برای برداشتن سلول های سرطانی استفاده میشود.
- ختنه. جراحی است که در آن پوست ختنه گاه برداشته میشود.
- قطع آلت تناسلی(Penectomy) . جراحی است که در آن آلت تناسلی برداشته
میشود. این شایعترین و موثر ترین درمان سرطان آلت تناسلی است. در عمل جراحی
جزئی Partial از آلت تناسلی قسمتی از آلت تناسلی برداشته میشود. در عمل
جراحی کامل قطع آلت تناسلی تمامی آلت برداشته می شود.غدد لنفاوی در کشاله
ران نیز ممکن است در خلال جراحی برداشته شوند.
اشعه درمانی
(رادیوتراپی)، که از پرتو های با انرژی زیاد برای حمله به سرطان استفاده
میشود ، و شیمی درمانی، که از داروها برای کشتن سرطان استفاده میکنند،
انتخاب های دیگری هستند.
نکاتی در مورد کیسه بیضه
کیسه بیضه های
مرد ها یک کیسه پوستی است که در پائین اندام تناسلی قرار دارد و معمولا ً
دربردارنده دو بیضه است. کیسه بیضه ها پوشیده از مو و دارای برآمدگی های
ریز روی سطح پوست است که بستگی دارد به غده های عرق و غده های چربی که در
زیر پوست قابل دیدن هستند.
اندازه کیسه بیضه ها پیوسته کم و زیاد می شود تا از بیضه ها و کارکردهای آنها محافظت شود. بیضه ها به یک گرمای 34 درجه نیاز دارند تا بتوانند تولید اسپرم و تستوسترون کنند و برای برآوردن این نیاز، پوست کیسه بیضه ها جمع می شود و یا بزرگتر می شود. می توان گفت که هرگاه هوای محیط پیرامون سرد باشد، کیسه بیضه ها جمع می شود زیرا در آن هنگام بیضه ها به گرمای بیشتری نیاز دارند و آن گرما را از دیگر اندام ها می گیرند و هرگاه هوای محیط پیرامون گرم باشد، کیسه بیضه ها بزرگتر می شود.
بیضه ها دو تا عضو شبیه به تخم مرغ هستند و در درون کیسه بیضه ها قرار دارند و منی (اسپرم) مرد در آنجا تولید می شود. هورمون های جنسی که بر رشد مرد و میل جنسی وی تأثیر دارند نیز در بیضه ها تولید می شوند.