یائسگی چیست؟
یکی از مراحل طبیعی و مهم زندگی زنان است که در سنین 45 تا55 سالگی رخ میدهد.مشخصه اصلی آن پایان باروری و قطع کامل عادت ماهانه است.در کشورهای مختلف زنان حدود 70 تا 82 سال عمر می کنند و تقریبا حدود یک سوم زندگی زنان در دوران یائسگی سپری می شود.سازگاری با این دوره می تواند به کسب موفقیت های بزرگتر و کشف علائق جدید برای زندگی باشد.زنان پس از سالهای طولانی که فقط به همسر و فرزندانشان می اندیشیده اند، فرصتی فراهم می شود تا به خودشان فکر کنند.
تغییرات مثبت دوران یائسگی :
رفع انقباضات دردناک عضلات- رفع درد لگن در حین تخمک گذاری- رفع علائم روحی پیش از قاعدگی و برقراری ارتباط زناشویی بدون ترس از حاملگی ناخواسته- تکرار تجربه مثبت سال های اول زندگی بعداز ازدواج بدون حضور فرزندان
پیامدهای منفی یائسگی :
1- پوکی استخوان
2- بیماری های قلبی عروقی
3- مشکلات ادراری
4- کم شدن ترشحات زنان
5- تغییرات پستان
ویژگی های سنی :
- متوسط سن یائسگی 50 سالگی است (55 تا 45 سالگی)
- 5 سال قبل از قطع کامل قاعدگی ، زنان وارد مرحله پیش یائسگی می شوند.
- یائسگی قطعی زمانی است که مدت یکسال از قطع قاعدگی گذشته باشد.
- یائسگی زودرس : یائسگی قبل از سن 35 سالگی را گویند که شایعترین علت آن جراحی رحم و تخمدان ها به منظور خارج کردن آن ها است.
علائم و تغییرات دوران یائسگی
- بی نظمی در عادات ماهانه:
الگوهای مختلف خونریزی قاعدگی در یائسگی وجود دارد . در برخی افراد زیاد و آزاردهنده است اما اکثریت زنان، کاهش زمان و حجم خون را تجربه می کنند.
در صورت وجود خونریزی بسیار سنگین، لکه بینی و فاصله کمتر از 3 هفته بین قاعدگی ها، باید به پزشک مراجعه شود.
در برخی موارد، سرطان سرویکس نیز موجب لکه بینی یا خونریزی می شود پس انجام پاپ اسمیر از ضروریات معاینات و مراقبت های سالانه در دوره یائسگی است.
- گرگرفتگی و تعریق شبانه :
احساس گرما در قسمت بالای بدن ، صورت و گردن قرمز رنگ، ظهور لکه های قرمز رنگ روی سینه و پشت بازو سپس تعریق و سردی بدن، گاهی خفیف و گاهی شدید است از 30 ثانیه تا 5 دقیقه طول می کشد، در عرض چند سال بعد از یائسگی از بین می رود.
توصیه ها :
- رفتن به فضای خنک
- کم کردن لباس
- نوشیدن آب یا آب میوه خنک
- استفاده از بادبزن یا وسیکه خنک کننده دیگر
- پوشیدن لباس رنگ روشن ونخی
- خوابیدن در محل خنک و دارای تهویه کافی
- استفاده از لباس خواب و ملافه
- تهیه جدول زمانی ایجاد گرگرفتگی جهت شناسایی علل وقوع و موقعیت های ایجاد آن
نحوه برخورد با گرگرفتگی
- مشکلات ادراری :
افزایش سن و یائسگی سبب تغییر در مجاری ادراری شده که باعث ضعیف و شل شدن عضلات کف لگن و در نتیجه بی اختیاری ادراری می شود.
توصیه ها :
مراجعه به پزشک- دفع ادرار هر 2 ساعت یکبار- مصرف مایعات کافی در طول روز- خودداری از نوشیدن مایعات از ساعت 8 شب- عدم استفاده از نوشابه های گازدار، قهوه و غذاهای پر ادویه- تقویت عضلات کف لگن و مثانه با تمرین کگل
جهت انجام تمرین کگل :
عضلات ناحیه تناسلی خود را به گونه ای منقبض کرده و به سمت داخل بکشید که گویی می خواهید جلوی ادرار کردن را بگیرید، وضعیت انقباضی را تا10 ثانیه نگه دارید و سپس عضله را رها کنید، این کار را روزانه 3 تا 4 بار و هربار تا 10 انقباض تکرار کنید، برای گرفتن نتیجه مطلوب 6 تا 12 هفته ادامه دهید، در همه حال ایستاده، نشسته و خوابیده قابل انجام است .
- خستگی و مشکلات خواب :
سخت به خواب رفتن، زود از خواب بیدار شدن، نیمه شب بیدار شدن بخصوص به دلیل تعریق شبانه و یا احساس نیاز به دستشویی
برخورد با مشکلات خواب :
استفاده از بستر مناسب برای خوابیدن و تامین شرایط خواب راحت- خودداری از چرت زدن روزانه- حفظ تناسب جسمانی با انجام ورزش صبحگاهی- استفاده از رادیو و یا مطالعه به جای تماشای تلویزیون- حمام کردن 20 دقیقه قبل از خواب- میل غذا در ساعت معینی از روز و پرهیز از مصرف غذای سنگین قبل از خواب- خودداری از مصرف نوشیدنی های قهوه دار قبل از خواب
- تغییرات خلقی :
تحریک پذیر تر، غمگین تر و تغییرات خلقی بیشتر است بدلیل :
تغییرات هورمونی- عکس العمل همسر و سایر اطرافیان نسبت به این دوره- استرس های خانوادگی- دوری از فرزندان
راه های پیشگیری از افسردگی و اضطراب :باور داشتن به اینکه یائسگی یک تراژدی نیست- داشتن برنامه کامل روزانه و استفاده مناسب از زمان- دنبال نمودن علایقی که تا کنون فرصت پرداختن به آن ها نبوده است.
تغییرات ظاهری بدن بیشتر نتیجه افزایش سن هستند و یائسگی اثر کمتری دارد
- سایر تغییرات جسمانی :
کاهش قابلیت ارتجاع پوست- خشکی و چروک شدن پوست- نازک شدن موها- درد عضلات و مفاصل- سردرد- کاهش توده عضلانی- افزایش تجمع بافت چربی- چاقی شکمی- کوچک شدن اندازه پستان ها- تغییر شکل ستون فقرات
چند توصیه
کاهش مصرف غذاهای پر انرژی مانند چربی و روغن، شیرینی جات، گوشت قرمز و آرد سبوس دار
انجام فعالیت های فیزیکی و تمرینات بدنی کافی مانند پیاده روی، دویدن آهسته و....
استفاده از حبوبات، سبزیجات، میوه و لبنیات فاقد چربی در برنامه روزانه
کاهش تماس با آفتاب بخصوص افرادی که پوست روشن دارند
استفاده منظم از کرم های مرطوب کننده و کاهش مصرف آب و صابون
محدود کردن استفاده از مواد آرایشی و حاوی مواد شیمیایی
توصیه هایی برای گرمی روابط زناشویی :
به نکات مثبت یکدیگر بیشتر توجه کنید
کلمات خوب و محبت آمیز به یکدیگر بگویید
خاطرات خوب گذشته را مرور کنید
از همسرتان تقدیر و تشکر کنید
در امور مشترک زندگی با هم صحبت و مشورت کنید
در فعالیت های جنسی به رضایت هر دو طرف توجه کنید
